środa, 17 kwietnia 2019

Co wiecie o Wielkanocy? Co to jest 14 Nisan, skąd pochodzi Mazurek, kiedy powstały pierwsze pisanki i o co chodzi z tym całym sprzątaniem?



Przed nami Wielkanoc - najważniejsze święto chrześcijańskie, które dla wielu rodzin jest świetną okazją do spotkania się i wspólnego radowania. To wiosenne święto wiąże się z wieloma kolorowymi tradycjami, ale co tak naprawdę o nich wiemy? Szkoła policealna Gloker przedstawia świąteczne ciekawostki!


Dlaczego Wielkanoc jest świętem ruchomym?
W roku 325, podczas soboru nicejskiego, ustalono, że Wielkanoc przypada na pierwszą niedzielę, zaraz po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Dlaczego? W rzeczywistości termin ten jest odwołaniem do kalendarza hebrajskiego (który jest kalendarzem lunarno-solarnym) i do wywodzącej się z niego daty 14 nisan (Nisan to jeden z miesięcy, który w przełożeniu na nasz kalendarz odpowiada okresowi marca-kwietnia). Data ta to początek święta Paschy, potocznie zwanego “Żydowską Wielkanocą”.

Skąd pochodzi tradycja wypiekania Mazurka?
Mazurek to ciasto, którego nie może zabraknąć na wielkanocnym stole. Uważa się to już za polską tradycję, ale tak naprawdę przepis na ten wypiek przywędrował do nas z Turcji. A czemu zawdzięcza swoją nazwę? Kiedy przepis podbijał podniebienia Polaków, szczególnym uznaniem cieszył się na Mazowszu, którego mieszkańcy zwani byli kiedyś Mazurami - stąd jego nazwa “Mazurek”. Ciasto jako forma nagrody ma osłodzić życie po 40-dniowym poście.

Pisanki i ich symbolika
Święcenie, spożywanie czy malowanie jajek to bardzo istotny element każdych świąt. Zwyczaj zdobienia skorup jaj jest tak stary, że sięga czasów sumeryjskiej Mezopotamii (ok.4000 lat p.n.e.). Ozdobione jajka symbolizowały odradzające się na wiosnę życie. Chrześcijaństwo przejęło ten zwyczaj, a jego symbolika przerodziła się w nadzieję na zmartwychwstanie Chrystusa. Pisanki mają nawet swoje muzea! Więcej o ich historii możecie dowiedzieć się na przykład w Muzeum Pisanek w Kołomyi (Ukraina) lub w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu w Polsce.

Bazie na zdrowie!
Słyszeliście o zwyczaju połykania bazi w okresie Niedzieli Palmowej? Dawniej wierzono, że gest ten zapewnia zdrowie na przyszłość, chroniąc szczególnie przed chorobami gardła. Gałązka wierzbowa od zawsze symbolizowała obecność dobrych duchów, powodzenie, a nawet płodność.

Śmigus-Dyngus na zamążpójście
Oblana panna ma większe szanse na wyjście za mąż! Gdy ktoś jednak nie chciał zostać zmoczony mógł się “wykupić” od tego psikusa oddając komuś pisankę. Ciekawostką jest również fakt, że Śmigus i Dyngus były kiedyś dwoma różnymi świętami i dopiero z czasem połączyły się w jedno. Śmigus polegał przede wszystkim na “biciu się” gałązkami wierzby i oblewaniu wodą, co symbolizowało oczyszczenie z grzechu czy chorób. Dyngus natomiast wiązał się bardziej z odwiedzinami bliskich, a nawet nieznajomych i wzajemnym poczęstunkiem.

Oczyszczające porządki
Sprzątanie mieszkań i najbliższego otoczenia było kiedyś czymś w rodzaju duchowego oczyszczenia. Wymiatając z domu bród, pozbywano się złych mocy. Metafizyczny charakter tego poglądu obecnie sprawdza się raczej w wymiarze psychologicznym - czasami można rzeczywiście uznać, że porządkowanie otoczenia to porządkowanie na nowo swojej codzienności, zgadzacie się?;)